TUS – czyli Trening Umiejętności Społecznych – jest to grupowa forma pracy z dziećmi, które doświadczają trudności społecznych. Trening umiejętności społecznych jest jedną z najczęściej polecanych metod pracy z dziećmi:
– z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (autyzm, zespół Aspergera),
– z ADHD,
– zagrożonymi niedostosowaniem społecznym.
W zajęciach TUS, mogą uczestniczyć także dzieci, które nie posiadają diagnozy ale z różnych powodów doświadczają trudności w funkcjonowaniu w grupie przedszkolnej. Z uwagi na elastyczność metody, nie ma ograniczeń co do wieku uczestników.
Podczas zajęć uczestnicy uczą się umiejętności społecznych niezbędnych w codziennym funkcjonowaniu. TUS jest programem do celowego i zaplanowanego uczenia umiejętności, a dzięki pracy w małej grupie można przećwiczyć i utrwalić nowe umiejętności w bezpiecznym środowisku. Każde zajęcia powinny dotyczyć trudności doświadczanych przez dzieci, dlatego są dostosowane są do potrzeb i możliwości danej grupy dzieci. Większość zajęć zawiera elementy treningu komunikacji oraz pracy nad emocjami. Podczas treningu dzieci uczą się konkretnych umiejętności. Prowadzący każdorazowo wyjaśnia dzieciom jaka umiejętność będzie ćwiczona oraz czemu ona służy. Terapeuta pokazuje dzieciom w jakich sytuacjach najlepiej wykorzystać daną umiejętność i modeluje ją, tak aby wszyscy widzieli, jak ona powinna wyglądać. Dzieci podczas zajęć odgrywają scenki, w których ćwiczą konkretne zwroty, postawę ciała a także gesty.
Z uwagi na różnorodne potrzeby każdej z grup, nie ma wymaganej listy tematów, które są poruszane podczas zajęć, natomiast można wyodrębnić bloki najczęściej omawiane na spotkaniach:
- Podstawowe umiejętności prospołeczne (kontrola mimiki, postawa ciała, adekwatny kontakt wzrokowy, wybór tematów oraz wspólnych aktywności);
- Wspólna zabawa ( wybór aktywności, wspólna zabawa, zmiana zabawy, kończenie zabawy, zapraszanie/ dołączanie do zabawy, radzenie sobie z porażką);
- Emocje i strategie radzenia sobie z emocjami (w jaki sposób dziecko odczuwa i wyraża daną emocję, jak reaguje na emocje innych, jak dziecko powinno reagować, gdy jego zachowanie negatywnie wpłynęło na inną osobę, dzieci uczą się strategii rozładowywania napięcia i radzenia sobie ze złością);
- Komunikacja werbalna i niewerbalna (dzieci uczą się rozpoczynać/ podtrzymać/ zakończyć rozmowę, jakie pytania można zadawać. Ćwiczenie komunikatu „ja”, dialogu i pytań zwrotnych);
- Trudne sytuacje w przedszkolu i poza przedszkolem (reagowanie w sytuacji trudnej w przedszkolu i poza nim, strategie wygaszania konfliktów);
Należy pamiętać, że powyższy katalog tematów nie jest zamknięty i terapeuta każdorazowo podejmuje decyzję dotyczącą przebiegu zajęć i poruszanych na nim tematów, bazując na diagnozie potrzeb grupy.